Những năm tháng đầu đời, việc cha mẹ quan tâm đến tăng cường sức đề kháng giúp trẻ để hạn chế ốm vặt, nhất là mắc bệnh về đường hô hấp, cảm, ho…
Tại sao cần tăng sức đề kháng hô hấp cho trẻ?
Sức đề kháng hay rộng hơn là “hàng rào” miễn dịch bảo vệ cơ thể và chống đỡ các tác nhân xâm nhập vào cơ thể gây bệnh như: vi khuẩn, virus, nấm và môi trường bên ngoài tấn công.
Trẻ có sức đề kháng tốt sẽ khỏe mạnh và phát triển bình thường. Trẻ có sức đề kháng kém thường hay ốm vặt, dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Thêm vào đó, tác động từ thay đổi thời tiết nóng lạnh thất thường, môi trường sống, thói quen hàng ngày, các chủng virus phức tạp, đều khiến trẻ dễ mắc bệnh.
Trẻ có các biểu hiện sau cho thấy sức đề kháng hô hấp kém:
– Thường xuyên ốm vặt, tái đi tái lại cảm, cúm các triệu chứng: sốt, ho, đau họng, sổ mũi…. biểu hiện đi kèm là biếng ăn, bỏ ăn, quấy khóc, cơ thể mệt mỏi, sụt cân.
– Cơ thể trẻ nhạy cảm với sự thay đổi từ thời tiết chuyển mùa, nóng lạnh, mưa gió hay chất lượng không khí kém cũng dễ ho, sổ mũi.
– Trẻ dễ mắc bệnh, lây bệnh và chậm phục hồi hơn bạn khác.
Các chuyên gia Nhi khoa khuyến cáo: Trong năm đầu tiên, hệ miễn dịch của trẻ mới bắt đầu hình thành, đến 3-4 tuổi hệ miễn dịch của trẻ mới hoàn thiện. Cha mẹ chú trọng tăng sức đề kháng cho bé để có hệ miễn dịch tốt trong những năm tháng đầu đời, tạo điều kiện thuận lợi cho bé có thể phát triển và hạn chế tối đa mắc bệnh.
Tăng đề kháng cho trẻ dưới 1 tuổi
Tăng sức đề kháng cho trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh mới chào đời, rời xa chiếc bụng ấm áp, an toàn của mẹ. Lúc này, hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện nhưng bé lại phải làm quen, tiếp xúc và thích nghi với môi trường lạ lẫm bên ngoài. Việc này khiến trẻ dễ mắc bệnh về đường hô hấp với triệu chứng cảm, ho đờm, khò khè, sụt sịt, nghẹt mũi và sốt. Cho trẻ bú mẹ ngay sau sinh là cách tăng cường sức đề kháng tự nhiên giúp bé chống lại được bệnh tật.
Thông tin trên website Bệnh viện Từ dũ có viết: Sữa mẹ có hiệu quả phòng ngừa nhiễm nhiều loại siêu vi như influenza virus), viêm đường hô hấp (RSV)… Bởi trong sữa mẹ có rất nhiều kháng thể có vai trò bắt giữ các vi khuẩn, virus ngay khi chúng xâm nhập vào đường hô hấp.
Kể cả mẹ bị cảm cúm cũng không cần phải ngưng cho bú. Virus cúm không lây qua sữa mẹ mà lây qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc bàn tay dính nước mũi hoặc dịch họng do chạm vào mũi và miệng.
Ngay cả virus Sars-CoV 2 cũng không có trong sữa mẹ. Khi mẹ bị cúm, trong sữa mẹ có kháng thể chống lại virus cúm nên cho trẻ bú mẹ cũng giống như đang chích vacxin cho trẻ.
Trong sữa mẹ còn có nhiều nước và vitamin cần thiết cho cơ thể trẻ, bảo vệ chống lại sự nhiễm trùng, cảm cúm và nâng cao hệ miễn dịch cho trẻ hiệu quả. Ngoài cung cấp dinh dưỡng, sữa mẹ còn bổ sung các thành phần miễn dịch khác giúp bé mau khỏi bệnh.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng sữa mẹ có thể ngăn ngừa dị ứng và bệnh tật, bảo vệ trẻ khỏi vi khuẩn, virus gây hại, hỗ trợ hệ thống miễn dịch chưa phát triển của trẻ sơ sinh…
Ngoài ra, trẻ sơ sinh cũng cần được bổ sung Vitamin D hàng ngày theo liều chỉ định giúp tăng cường miễn dịch, hạn chế ốm vặt…
Tăng sức đề kháng cho trẻ từ 6-12 tháng
Độ tuổi từ 6 tháng trẻ bắt đầu ăn dặm, đồng nghĩa với kháng thể từ sữa mẹ truyền cho con cạn kiệt dần. Lúc này hệ thống miễn dịch của trẻ còn non nớt, phải học cách tự chống đỡ lại các virus gây bệnh cảm lạnh, cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản… Các chuyên gia y tế khuyến cáo, cách phòng bệnh tốt nhất đối với những bệnh về đường hô hấp là tăng sức đề kháng cho trẻ.
Cho trẻ uống đủ nước, ăn 4 nhóm thực phẩm: Chất đạm, chất bột đường, chất béo, vitamin (A,B,C) và khoáng chất.
Duy trì lối sống lành mạnh: ngủ đủ giấc, đúng giờ. Bởi trẻ phát triển trong khi ngủ và giấc ngủ giúp củng cố, cải thiện sức đề kháng của trẻ.
Tiêm chủng vắc xin đầy đủ và đúng lịch cũng là biện pháp hữu hiệu giúp tăng sức đề kháng cho bé.
Chỗ ở luôn sạch sẽ và thoáng để loại trừ mầm bệnh ra khỏi môi trường sống của trẻ.
Trẻ thường xuyên vận động như chạy nhảy, đạp xe, đá bóng… sẽ giúp bé năng động và tăng cường kháng thể tự nhiên.
Tạo thói quen tốt: Trong mùa dịch bệnh viêm đường hô hấp do virus Sars-CoV 2 cần cho trẻ đeo khẩu trang, hạn chế nơi tập trung đông người, rửa tay thường xuyên…
Tránh lạm dụng thuốc kháng sinh: Nhiều mẹ có thói quen lạm dụng thuốc kháng sinh khi trẻ có dấu hiệu cảm, ho gây nhiều tác dụng phụ cho cơ thể, thậm chí kháng kháng sinh. Bên cạnh đó, những bé thường xuyên uống hoặc điều trị bằng kháng sinh thường có hệ miễn dịch và sức đề kháng kém. Khi trẻ có dấu hiệu chớm cảm ho, sử dụng các vị thảo dược được đánh giá lành tính, an toàn hơn và hạn chế cho trẻ dùng kháng sinh
Hỗ trợ tăng cường đề kháng hô hấp từ thảo dược
Trẻ sơ sinh có dấu hiệu ho, sổ mũi, nghẹt mũi ba mẹ cần theo dõi sát sao các biểu hiện bệnh. Đặc biệt triệu chứng ho đờm, khò khè… ba mẹ cần chăm sóc ngay và cho thăm khám bác sĩ vì có thể chuyển nhanh xuống viêm đường hô hấp dưới như: viêm họng, viêm phế quản phổi, viêm phổi…
Khi trẻ có dấu hiệu chớm ho đờm, khò khè ba mẹ vệ sinh mũi cho với nước muối sinh lý 0,9% để làm sạch, thông thoáng đường thở. Kết hợp chế biến các bài thuốc dân gian từ quất, húng chanh, gừng… hoặc tiện lợi hơn thì dùng siro ho cảm có chứa thành phần trên để giảm nhẹ triệu chứng, hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, hạn chế tái phát bệnh về hô hấp.
Cho trẻ uống nhiều nước ấm pha thêm chút siro ho cảm thảo dược chứa dịch chiết của các vị dược liệu: quất chứa Vitamin C; tinh dầu húng chanh, gừng; mật ong… giúp làm ấm, ẩm vùng hầu họng, hỗ trợ tăng cường đề kháng.
Trong cuốn Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS Đỗ Tất Lợi có viết về công dụng tăng đề kháng của các vị thảo được này:
Quất (tắc): Giàu vitamin C tăng cường đề kháng cơ thể.
Mật ong: kháng khuẩn tốt, chứa chất dinh dưỡng, chất chống oxy hóa và các enzym giúp tăng cường miễn dịch.
Gừng: Có tính ấm, kháng viêm, giảm viêm họng, giảm ho, điều hòa hệ miễn dịch.
Húng chanh: Giúp làm ấm, lợi phế, trừ đờm, giải cảm, chống viêm
Do đó, để tăng cường đề kháng hô hấp cho trẻ, ba mẹ cần tìm những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, từ nhà sản xuất uy tín cho trẻ sử dụng.
Dược sĩ Lan Phương
